Chcesz pobudzić trawienie i wzmocnić odporność? Dietetyk Vaida Kurpienė sugeruje częstsze spożywanie gorzkich potraw

Dietetyk Vaida Kurpienė, partner w Maxima zajmująca się zrównoważonym odżywianiem, mówi, że może nie być łatwo cieszyć się gorzkimi potrawami, ale podkreśla, że produkty o takim smaku mogą pochwalić się bogactwem korzyści zdrowotnych. Włączenie gorzkich pokarmów do diety może nie tylko poprawić trawienie, ale także zmniejszyć odczuwany poziom stresu.

Dla lepszego samopoczucia fizycznego i emocjonalnego

V. Według Kurpienė, naukowcy od lat badają korzyści płynące z gorzkich pokarmów dla ludzkiego organizmu i zidentyfikowali ten smak, jeden z siedmiu głównych, jako szczególnie korzystny dla zdrowia.

„Mamy wiele receptorów dla gorzkich związków w naszych ciałach, nie tylko w ustach i na języku, ale także w żołądku, jelitach, wątrobie i trzustce. Pełnią one funkcję ochronną, jakby „ostrzegając” organizm przed potencjalnym niebezpieczeństwem, ponieważ większość trujących lub niebezpiecznych produktów ma bardzo gorzki smak. Stymulowanie receptorów gorzkiego smaku jest jednak korzystne dla organizmu. Żywność o gorzkim smaku jest niezwykle cenna, a zawarte w niej różne przeciwutleniacze pochodzenia roślinnego mają szeroki zakres korzyści zdrowotnych” – podkreśla V. Kurpienė.

Dietetyk twierdzi, że gorzkie pokarmy są szczególnie korzystne dla układu trawiennego, pomagają wchłaniać składniki odżywcze, stymulują funkcje odpornościowe i mogą pomóc zmniejszyć apetyt na cukier. Wiele gorzkich pokarmów, takich jak żurawina, warzywa krzyżowe, kakao i inne, jest cennych dla naszego zdrowia, potencjalnie chroniąc przed rakiem, chorobami serca i cukrzycą, zmniejszając przewlekłe stany zapalne i mając pozytywny wpływ na zdrowie jelit, oczu i wątroby.

„Pokarmy o gorzkim smaku są szczególnie przydatne przed i po tłustym lub ciężkim posiłku, ponieważ gorycz zwiększa wydzielanie soków żołądkowo-jelitowych i stymuluje trawienie. Prowadzi to do lepszego wchłaniania składników odżywczych, naturalnej detoksykacji wątroby, a połączenie jelita-mózg może nawet zmniejszyć poziom odczuwanego i postrzeganego stresu” – mówi Kurpienė.

Dietetyk V. Kurpienė zwraca uwagę, że wcale nie jest konieczne spożywanie wyjątkowo gorzkich pokarmów, aby stymulować receptory gorzkiego smaku. Wskazuje kilka znanych produktów spożywczych, które można łatwo znaleźć na półkach sklepowych i łatwo włączyć do codziennej diety, aby zachować dobre zdrowie.

Warzywa krzyżowe

Rodzina warzyw krzyżowych obejmuje takie warzywa jak brokuły, brukselka, kapusta, jarmuż, rzodkiewka i rukola. Wszystkie z nich mają nie tylko gorzki smak, ale także związki, które mają pozytywny wpływ na walkę z komórkami nowotworowymi. Ponadto glukozynolany zawarte w warzywach krzyżowych pomagają enzymom wątrobowym skuteczniej przetwarzać toksyny i zmniejszać ich negatywny wpływ na organizm. Warzywa te są bardzo łatwe w gotowaniu i zdecydowanie warto je dodać do codziennego menu: można je jeść na surowo, pieczone, gotowane na parze lub mieszane z innymi warzywami, robić z nich sałatki i jeść jako dodatek do dań głównych. Kurpienė dodaje, że warzywa krzyżowe dobrze rosną i dobrze się rozwijają, dlatego zaleca się ich samodzielną uprawę w sezonie, a nie tylko kupowanie, jeśli to możliwe.

„Rodzina warzyw krzyżowych jest regularnym dodatkiem do koszyków kupujących. Na przykład, Litewska biała kapusta znajduje się w pierwszej dziesiątce ulubionych warzyw, a brokuły są również bardzo popularne, które, nawiasem mówiąc, można kupić za połowę ceny w tym tygodniu. Wiosna jest nie do pomyślenia bez świeżego zbioru rzodkiewek, a popyt na ogórecznik zawsze rośnie – ta pikantna zieleń dodaje charakteru sałatkom, a spożywana razem z głównymi daniami może poprawić trawienie i samopoczucie. Wszystkie te warzywa są u nas dostępne przez cały rok: te uprawiane na Litwie są dostarczane z lokalnych gospodarstw, podczas gdy inne warzywa są sprowadzane z cieplejszych krajów europejskich” – mówi Indrė Trakimaitė-Šeškuvienė, dyrektor Departamentu Komunikacji i Relacji Korporacyjnych Maxima.

Czysta oliwa z oliwek

Czysta oliwa z oliwek z pierwszego tłoczenia ma gorzki smak, który zawdzięcza związkom polifenolowym, które znajdują się również w żywności, takiej jak czekolada i czerwone wino.

„Ogólnie rzecz biorąc, im ostrzejsza oliwa z oliwek, tym więcej polifenoli, ale po dodaniu jej do żywności, ostrość znika, a receptory organizmu akceptują ją jako zielony smak. Korzyści z takiej oliwy z oliwek są ogromne: jest bogata w przeciwutleniacze, z których niektóre mają silne działanie biologiczne, przeciwzapalne, pomaga zmniejszyć ryzyko chorób sercowo-naczyniowych, obniża ciśnienie krwi, chroni przed „złym” cholesterolem LDL i poprawia funkcjonowanie naczyń krwionośnych. Oliwa z oliwek może pomóc zmniejszyć ból stawów i obrzęk spowodowany reumatoidalnym zapaleniem stawów”, mówi dietetyk V. Kurpienė, która wymienia niektóre z zalet czystej oliwy z oliwek.

Według I. Trakimaitė-Šeškuvienė oliwa z oliwek jest trzecim najlepiej sprzedającym się olejem po olejach słonecznikowym i rzepakowym do pieczenia. W 2023 r. w samej sieci supermarketów Maxima kupiono prawie pół miliona litrów oliwy z oliwek.

„Czysta oliwa z oliwek z pierwszego tłoczenia jest jedną z najzdrowszych oliw, dlatego na naszych półkach znajduje się szeroka gama odmian od wielu producentów. Oczywiście oferujemy również bardzo korzystne ceny i znaczne rabaty, co jest bardzo ważne dla klientów dbających o zdrowie, którzy używają oliwy z oliwek extra virgin w codziennej diecie”, mówi Trakimaitė-Šeškuvienė.

Żurawina

Ta sezonowa jagoda jest dość powszechną, ale niezwykle zdrową żywnością. Jaskrawo zabarwione owoce żurawiny są ładne i przyciągają wzrok, ale ich gorzki smak często zniechęca do ich spożywania. Jednak według V. Kurpienė, żurawina ma silne działanie antybakteryjne i jest niezwykle bogata w przeciwutleniacze. Regularne spożywanie żurawiny wiąże się z lepszym zdrowiem serca, zmniejszonym stanem zapalnym i niższym poziomem cukru we krwi.

Skórka owoców cytrusowych

Górna część owocu cytrusowego, skórka, ma silny gorzki smak ze względu na wysokie stężenie flawonoidów. Te silne przeciwutleniacze mogą zmniejszyć stan zapalny i pomóc w ochronie przed rakiem. Pani Kurpienė zwraca jednak uwagę, że tylko skórka ekologicznie uprawianych owoców cytrusowych ma takie działanie.

Kakao

Niesłodzone kakao, a raczej kakao w proszku, ma wyraźnie gorzki smak – o czym wie wiele osób, zwłaszcza miłośników ciemnej czekolady. Według dietetyka, to nie tylko niska zawartość cukru sprawia, że ten produkt jest popularny, ale także korzyści płynące z proszku kakaowego. Badania pokazują, że ludzie, którzy spożywają kakao co najmniej pięć razy w tygodniu, mają o 56% niższe ryzyko chorób serca w porównaniu do tych, którzy w ogóle nie spożywają kakao. Jest to prawdopodobnie spowodowane polifenolami i przeciwutleniaczami zawartymi w kakao, które mogą rozszerzać naczynia krwionośne i zmniejszać stan zapalny, chroniąc serce. Kakao jest również dobrym źródłem minerałów, takich jak miedź, mangan, magnez i żelazo.

Zielona herbata

Herbata ta jest jedną z najpopularniejszych i najczęściej spożywanych herbat na świecie. Wiele osób wybiera ją ze względu na jej korzyści terapeutyczne i działanie tonizujące. V. Kurpienė wskazuje jednak, że goryczka zielonej herbaty ma również wiele zalet. Obfitość polifenoli działa jako przeciwutleniacze i pomaga zmniejszyć stan zapalny. Związki te chronią przed uszkodzeniem przez wolne rodniki, co może zmniejszyć ryzyko chorób serca, pomóc obniżyć poziom cholesterolu i wzmocnić ściany naczyń włosowatych. Szacuje się, że picie co najmniej jednej filiżanki zielonej herbaty dziennie może zmniejszyć ryzyko zawału serca o prawie 20%. Oprócz tych korzyści, picie zielonej herbaty pomaga zwalczać stres, zmniejsza niepokój wywołany kofeiną i pomaga się zrelaksować.

Na co zwrócić uwagę?

Wybierając produkty spożywcze, dietetyk V. Kurpienė sugeruje, aby zwracać szczególną uwagę na ich daty ważności i nie mieszać dwóch różnych rzeczy: gorzkich i zjełczałych produktów.

„Gorzkie produkty, zwłaszcza warzywa, orzechy lub oleje, są zwykle oznaką, że ich okres przydatności do spożycia dobiegł końca i zaczęły się psuć. Należy uważać, aby nie pomylić tego z gorzkimi korzyściami. Wysokiej jakości orzechy nie powinny być gorzkie ani kwaśne i nie powinny mieć odbarwionego wyglądu. Warzywa również nie powinny być zwiotczałe, ze zmianą zapachu lub smaku. Oliwa jest nieco bardziej interesująca, zwłaszcza oliwa z oliwek, która starzeje się i utlenia. Można to wyczuć dotykając oliwy czubkiem języka. W przeciwnym razie, w przypadku produktu wysokiej jakości, który nadal nadaje się do spożycia, gorycz lub nawet uczucie gryzienia pojawia się dopiero po dotarciu do gardła” – wskazuje dietetyk, który żartuje, że „jest to zdrowotne gryzienie w gardle”.

Choć Kurpienė dostrzega szereg korzyści płynących ze spożywania gorzkich produktów dla ludzkiego organizmu, tak jak we wszystkich dietach i w przypadku poszczególnych produktów, kluczowy jest umiar i racjonalne myślenie.

„Nie popełniaj błędu, wprowadzając drastyczne zmiany w swojej diecie. Aby poprawić swoje zdrowie, jedz gorzkie pokarmy z owocami, warzywami, nieprzetworzonymi ziarnami, chudym białkiem i pożywnymi tłuszczami. Zwracaj również uwagę na cukry, zwłaszcza przy wyborze produktów kakaowych – najlepiej wybierać produkty naturalne, bez cukru. Na koniec pamiętaj, że gorzkie pokarmy nie są lekarstwem. Wybieraj je jako wzmacniacz zdrowia, aby pomóc swojemu ciału działać sprawniej” – radzi Maxima’s Balanced Nutrition Partner.